Είναι επίσημο – είμαστε η γενιά που λίγο ή πολύ έχουμε τα πάντα στο πιάτο, αλλά και που επίσης μας ασκείται η μεγαλύτερη πίεση. Μόνο στο εργασιακό πλαίσιο, περίπου 526.000 άνθρωποι υποφέρουν από εργασιακό στρες, άγχος ή κατάθλιψη, σύμφωνα με μετρήσεις.
Καθώς οι ζωές μας γίνονται ολοένα και πιο πολυάσχολες, είναι σημαντικό να μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αξιολογήσουμε τη ζωή που κάνουμε. Η έννοια της ενσυνειδητότητας – αν και μπορεί τώρα να είναι περισσότερο στη μόδα – αποδεικνύεται κρίσιμη για τη διατήρηση της ψυχικής μας ευεξίας.
Ακόμα και οι επιστήμονες πια μας ενθαρρύνουν να εξασκούμε την ενσυνειδητότητα ως έναν αποτελεσματικό τρόπο για να στρέφουμε περισσότερο την προσοχή μας στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στον κόσμο γύρω τους.
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους – οπότε από θα ξεκινήσουμε; Η Susan Peacock είναι ψυχολόγος και εργάζεται με τα εργαλεία της ενσυνειδητότητας. Και είναι πολύ ενδιαφέρον να προσέξουμε πώς μία επιστήμονας αντιλαμβάνεται τον διαλογισμό και την ενσυνειδητότητα, αλλά και πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε στην καθημερινότητά μας.
Τι είναι η ενσυνειδητότητα;
«Η ενσυνειδητότητα είναι ένα είδος διαλογισμού κατά την οποία εξασκούμε το να φέρνουμε την πλήρη προσοχή μας όπου θέλουμε εκείνη τη στιγμή, στο παρόν. Αυτό περιλαμβάνει το να αποκτάμε επίγνωση της αναπνοής μας ή του τι τρώμε, για παράδειγμα, εκείνη τη στιγμή – αυτά αποτελούν παραδείγματα του να μένουμε στο εδώ και τώρα», μας εξηγεί η Susan.
Τι είναι ο διαλογισμός;
Ο διαλογισμός αποτελεί ένα μέσο μεταμόρφωσης του νου μας, ενθάρρυνσης της προσοχής, καθαρότητας, συναισθηματικής θετικότητας και γαλήνης. Η Susan προσθέτει ότι η εξάσκηση του διαλογισμού περιλαμβάνει το «να ξεκλέβουμε χρόνο από τις πολυάσχολες μέρες μας για να εστιάσουμε στην αναπνοή ή στο σώμα μας». Ακόμα και 10 λεπτά την ημέρα μπορούν να μας προσφέρουν τα οφέλη που θέλουμε.
Από πού προέρχεται ο ενσυνείδητος διαλογισμός;
Η ενσυνειδητότητα αναπτύχθηκε από τις αρχαίες διαλογιστικές παραδόσεις, οπότε υπάρχει εδώ και πάνω από 2.500 χρόνια. «Μόνο πρόσφατα όμως, καθώς η νευροεπιστήμη αποδεικνύει τα τεράστια οφέλη της, εμείς στο Δυτικό κόσμο αρχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για την εφαρμογή της ενσυνειδητότητας στις πολυάσχολες ζωές μας».
Πώς η ενσυνειδητότητα αλλάζει τον εγκέφαλο;
Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η ενσυνειδητότητα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες και στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της μνήμης. «Ακόμα βρισκόμαστε σε αρχικό στάδιο κατανόησης των εγκεφάλων μας και της επίδρασης που έχει η ενσυνειδητότητα σε αυτόν, αλλά γνωρίζουμε ότι αν το κάνουμε επανειλημμένως αυτή επιδρά στην υγεία μας».
Ένα μεγάλο μέρος της έρευνας, τονίζει η ψυχολόγος, έχει γίνει σε κλινικά πλαίσια, οπότε χρειάζεται περαιτέρω έρευνα σε άλλα περιβάλλοντα, όπως στο εργασιακό. Αλλά δεδομένων των επιπέδων περισπασμού, της πολυπλοκότητας και της φασαρίας στην καθημερινότητά μας, η ενσυνειδητότητα αποτελεί έναν ανεκτίμητο, πολύτιμο πόρο για να στηρίξουμε την ψυχική ανθεκτικότητά μας.
Θέλω να αποκτήσω ενσυνειδητότητα – από πού ξεκινάω;
Η Susan μας προτείνει να ξεκινήσουμε από μαθήματα ενσυνειδητότητας. Υπάρχουν ολιγομελή τμήματα ή και ιδιαίτερα. Άλλοι τρόποι είναι μέσω εφαρμογών που υπάρχουν για κινητά και μπορούν να σας καθοδηγήσουν τουλάχιστον ως προς τα πρώτα βασικά βήματα.
Πόσο μπορώ να αποκτήσω ενσυνειδητότητα στις σχέσεις μου;
«Η ενσυνειδητότητα μας επιτρέπει να αποκτήσουμε περισσότερη επίγνωση του εαυτού μας, των άλλων και του κόσμου γύρω μας. Μαθαίνουμε να είμαστε πλήρως παρόντες και απόλυτα συνδεδεμένοι».
«Πολλοί από τους θεραπευόμενούς μου ομολογούν πως η ενσυνειδητότητα μπορεί να αλλάξει πραγματικά το παιχνίδι επαγγελματικά, αλλά και διαπροσωπικά, καθώς συνειδητοποιούμε ότι όταν δίνουμε την πλήρη προσοχή μας σε κάποιον, η επικοινωνία αποδεικνύεται αποδοτική και ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές».
Ποιες απλές τεχνικές μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο σπίτι μας;
Η Susan λέει ότι όσον αφορά στην εξάσκηση της καθημερινής ενσυνειδητότητας, υπάρχουν ορισμένοι τρόποι να ξεκινήσετε:
- Στρέψτε την προσοχή σας στην αναπνοή σας, μόλις ξυπνήσετε το πρωί και πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι.
- Παρατηρήστε τις αλλαγές στη στάση του σώματός σας. Προσέξτε το πώς νιώθετε το σώμα και το νου σας, όταν σηκώνεστε από το γραφείο ή περπατάτε έξω από αυτό. Αυτό θα σας βοηθήσει να φέρετε την επίγνωσή σας στις μεταβάσεις.
- Πάρτε χρόνο για να νιώσετε τη γεύση, την υφή και το άρωμα όταν τρώτε ή πίνετε κάτι.
- Παρατηρήστε το σώμα σας καθώς περπατάτε ή στέκεστε όρθιοι. Νιώστε τον αέρα στο πρόσωπο, στα χέρια και στα πόδια σας καθώς περπατάτε. Χρειάζεται να βιαστείτε;
- Αναρωτηθείτε: είστε πλήρως παρόντας και παρούσες όταν πρόκειται να ξεκινήσετε μια συνάντηση ή ένα τηλεφώνημα ή ακόμα ο νους σας βρίσκεται στην προηγούμενη αλληλεπίδραση;
Susan Peacock, ψυχολόγος
