Ο έπαινος είναι ένας από τους τρόπους για να βγάλετε από τους ανθρώπους ό,τι καλύτερο έχουν μέσα τους.
Πρώτα απ’ όλα, να επαινείτε πάντα με αυθεντικό τρόπο (ποτέ ψεύτικα) – γιατί αν ο έπαινός σας δεν είναι γνήσιος, θα σας καταλάβουν και θα χάσετε την αξιοπιστία σας.
Αλλά ακόμα και όταν ο έπαινός σας είναι ειλικρινής, πρέπει να μάθετε να τον εκφράζετε με επιδέξιο τρόπο.
Έχει αποδειχθεί ότι κινδυνεύετε να υπονομεύσετε τους ανθρώπους επαινώντας τους, ακόμα και όταν το κάνετε με τις καλύτερες προθέσεις!
Σε κάποιες μελέτες τους η Claudia Mueller και η Carol Dweck έδωσαν σε μαθητές της πέμπτης τάξης ένα τεστ επίλυσης προβλημάτων, το οποίο ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να διασφαλίζει ότι οι εξεταζόμενοι θα έχουν πολύ καλή επίδοση.
Έπειτα οι ερευνήτριες επαίνεσαν τους μαθητές για την επιτυχία τους. Κάποιοι επαινέθηκαν για την ευφυΐα τους (“προσωπικός έπαινος”: “Πρέπει να είσαι έξυπνος για να λύσεις αυτά τα προβλήματα”) και κάποιοι για την προσπάθειά τους (“διαδικαστικός έπαινος”: “Πρέπει να προσπαθήσεις πολύ με αυτά τα προβλήματα”).
Οι υπόλοιποι μαθητές, που αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου, ενημερώθηκαν απλώς ότι τα αποτελέσματά τους ήταν πολύ καλά.
Αργότερα, σε μια επόμενη δοκιμασία με πιο δύσκολα προβλήματα, όσοι μαθητές είχαν επαινεθεί για την ευφυΐα τους τα πήγαν πολύ χειρότερα από τις άλλες ομάδες, ενώ όσοι είχαν επαινεθεί για την προσπάθειά τους είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τις άλλες ομάδες.
Το να σε επαινούν για την εξυπνάδα σου τελικά μάλλον σου κάνει κακό.
Η εξήγηση που έδωσαν οι ερευνήτριες σε αυτές και σε άλλες σχετικές μελέτες είναι ότι όταν απονέμουμε σε κάποιον άνθρωπο έναν “προσωπικό έπαινο”, ενισχύουμε μια ήδη “σταθερή νοοτροπία” ή αλλιώς την πεποίθησή του ότι η επιτυχία του οφείλεται αποκλειστικά σε δικά του χαρακτηριστικά.
Οι άνθρωποι με αυτή την νοοτροπία ανησυχούν για τα χαρακτηριστικά τους. Ανησυχούν επίσης για το πόσο επαρκείς ή ανεπαρκείς είναι.
Όταν λοιπόν αποτυγχάνουν, αποδίδουν την αποτυχία τους σε προσωπική ανεπάρκεια.
Φοβούνται να πάρουν ρίσκα επειδή αν αποτύχουν μπορεί να φανούν ανεπαρκείς.
Αντίθετα, όταν επαινούμε κάποιον για τη διαδικασία που ακολουθεί, ενισχύουμε μέσα του μια “αναπτυσσόμενη νοοτροπία” ή αλλιώς την πεποίθηση ότι τα καλά του στοιχεία μπορούν να καλλιεργηθούν μέσω της αφοσίωσης και της προσπάθειας, γι’ αυτό και η επιτυχία προέρχεται από την αφοσίωση και την προσπάθεια.
Αυτό καλλιεργεί την αγάπη για τη μάθηση και αυξάνει την ανθεκτικότητα που είναι αναγκαία για τα μεγάλα επιτεύγματα.
Όταν λοιπόν δίνετε ανατροφοδότηση, είναι καλύτερο να το κάνετε με τρόπο που ενθαρρύνει την “αναπτυσσόμενη νοοτροπία”.
Είναι καλύτερο η ανατροφοδότησή σας να αφορά την προσπάθεια και την ανάπτυξη του ατόμου παρά την απόδοση χαρακτηρισμών στο πρόσωπό του.
Με απλά λόγια, είναι καλύτερο να επαινείτε τους ανθρώπους επειδή εργάζονται σκληρά παρά επειδή είναι έξυπνοι.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Chade – Meng Tan “Ψάξε μέσα σου” από τις εκδόσεις Πεδίο
