Hypnobirthing: Πως η κλινική υπνοθεραπεία υποστηρίζει τον ανώδυνο και συνειδητό τοκετό

Η διαδικασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού μπορεί να είναι μία επίπονη και τραυματική εμπειρία για πολλές γυναίκες και, κατ’ επέκταση, για το ίδιο το έμβρυο. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει βαθιά ριζωμένη η αρχέγονη αίσθηση φόβου στις γυναίκες για τον τοκετό. Στο σώμα, αυτός ο φόβος προκαλεί μυϊκές συσπάσεις, η κυκλοφορία του αίματος μειώνεται και συγκεκριμένες ορμόνες του στρες (κορτιζόλη, αδρεναλίνη, νορεπινεφρίνη) εκρήγνυνται και επηρεάζουν τους πόνους της γέννας. Με τη βοήθεια της Υπνοθεραπείας αυτές οι αντιδράσεις μπορούν να ελαχιστοποιηθούν, ενώ ακόμα και παρελθοντικές τραυματικές εμπειρίες γέννας μπορούν να εξαλειφθούν.

Λίγα λόγια για την Υπνοθεραπεία

Η Υπνοθεραπεία χρησιμοποιεί την ύπνωση, μία διαφορετική κατάσταση συνειδητότητας κατά την οποία το μυαλό μας είναι δεκτικό στην αλλαγή. H ύπνωση είναι μία φυσιολογική κατάσταση του μυαλού μας, η οποία συμβαίνει καθημερινά, τις περισσότερες φορές χωρίς καν να το αντιληφθούμε, όπως -για παράδειγμα- όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο και έχουμε χαθεί μέσα στις εικόνες που δημιουργούνται στο μυαλό μας.

Κατά τη διάρκεια της ύπνωσης ο εγκέφαλός μας εκπέμπει σε κύματα άλφα και θήτα, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στο μυαλό μας να είναι πιο δεκτικό και να εκπαιδεύεται ευκολότερα.

Τι είναι το Hypnobirthing

Στα ελληνικά δεν υπάρχει ακριβής μετάφραση του όρου Hypnobirthing. Αναφέρεται όμως στην εκπαίδευση της μέλλουσας μητέρας στο να γεννήσει ανώδυνα και συνειδητά μέσω της Υπνοθεραπείας.

Εάν καλούμασταν να δώσουμε μία σύντομη περιγραφή, αυτή θα ήταν: μία δοκιμασμένη και αποδεδειγμένη μέθοδος, που καθοδηγεί και προετοιμάζει μία γυναίκα να γεννήσει με έναν ήρεμο και όμορφο τρόπο. Είναι, ουσιαστικά, μία εκπαίδευση που λαμβάνει υπόψη την ψυχολογική και σωματική ευεξία της μητέρας, του συντρόφου αλλά και του νεογέννητου, ανεξάρτητα από το πού θα πραγματοποιηθεί η γέννα -είτε είναι σε μία ιδιωτική κλινική, είτε σε δημόσιο νοσοκομείο, είτε σε σπίτι. Παρ’ ότι συνήθως αναφέρεται στη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού, παρέχει σημαντική βοήθεια και στην καισαρική. Βοηθάει τη μέλλουσα μητέρα να διαχειριστεί το ότι ίσως χρειαστεί να γεννήσει με καισαρική, αλλά ακόμη και να επανέλθει γρηγορότερα, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, έπειτα από μία καισαρική.

Σε τι θα με ωφελήσει το Hypnobirthing

Η γέννα είναι μία φυσιολογική διαδικασία. Το γυναικείο σώμα είναι έτσι κατασκευασμένο ώστε να τη φέρει εις πέρας με φυσικό τρόπο και -το πιο σημαντικό- γνωρίζει πώς να το κάνει. Είναι μια ασυναίσθητη, έμφυτη διαδικασία. Δυστυχώς όμως, λόγω της πρόσβασης που έχουμε σε πληροφορίες και την τάση εστίασης των περισσότερων ανθρώπων σε αρνητικά γεγονότα, πολλές φορές δημιουργούμε μόνοι μας περιττό στρες, πίεση και άγχος απόδοσης.

Η προσέγγιση της Υπνοθεραπείας κατά τη διάρκεια της κύησης είναι να εκπαιδεύσει τη μέλλουσα μητέρα στο πώς να χαλαρώσει πλήρως, τόσο σωματικά όσο και νοητικά. Με τη βοήθεια της ύπνωσης ꟷαλλά και της εκπαίδευσης στην αυτο-ύπνωση που περιλαμβάνει ειδικές αναπνοές, οραματισμό αλλά και τεχνικές συναισθηματικής αποσυμφόρησης και διαχείρισης καταστάσεων προσαρμοσμένες στην κάθε περίπτωσηꟷ έχουμε τη δυνατότητα να απομακρύνουμε τους φόβους και την ανησυχία. Έχει αποδειχθεί ότι ο πόνος της γέννας ελαχιστοποιείται όταν το σώμα χαλαρώνει, επιτελώντας έτσι με ευκολία το φυσικό του έργο. Όταν η μέλλουσα μητέρα είναι πιο χαλαρή ꟷστάδιο στο οποίο μπορεί να φτάσει με την Υπνοθεραπείαꟷ μειώνονται οι αριθμοί των καισαρικών και άλλων παρεμβάσεων. Παράλληλα, η ανάρρωση μετά τον τοκετό είναι πολύ πιο γρήγορη, κάτι που οδηγεί στη βελτιστοποίηση της σχέσης μητέρας-παιδιού.

Μέσω της hypnobirthing μπορούμε να αυξήσουμε την αυτοπεποίθηση και την ηρεμία, ώστε να δημιουργηθεί ένα αίσθημα ευεξίας και ασφάλειας καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης. Η μέλλουσα μητέρα εκπαιδεύεται ώστε να αισθάνεται πως έχει τον έλεγχο των συσπάσεων των μυών της μήτρας, οι οποίες θα προκληθούν με ασφαλή, φυσικό και έμφυτο τρόπο.

Η Υπνοθεραπεία μπορεί να επαναπρογραμματίσει θετικά τις προσδοκίες της μέλλουσας μητέρας ώστε να είναι σε θέση να απολαύσει μία φυσιολογική γέννα και να διατηρήσει η ίδια τον έλεγχο καθ’ όλη τη διαδικασία του τοκετού. Αυτό μπορεί να το πετύχει μέσω της διαχείρισης του πόνου.

Η διαδικασία του Hypnobirthing γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώνεται το άγχος κατά τα διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης και κατά τη διάρκεια της γέννας, ενώ συμβάλλει και στη μείωση του κινδύνου επιλόχειας κατάθλιψης.

Υπνοθεραπεία ως βοήθεια στη σύλληψη του μωρού

Πολλές, όμως, είναι οι περιπτώσεις ατόμων που ξεκινάνε την Υπνοθεραπεία πριν τη σύλληψη του μωρού και συνεχίζουν ακόμη και μετά τη γέννα.

Η Υπνοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει πριν από τη σύλληψη καθώς είναι μία εξαιρετική μέθοδος η οποία βοηθάει στο να διαχειριστεί μία γυναίκα, ή ακόμη και το ζευγάρι από κοινού, το άγχος για τη σύλληψη ενός μωρού. Δεν είναι λίγες οι φορές που το άγχος ꟷαπό όπου και εάν προέρχεται (εργασία, πίεση για το αν θα καταφέρω να μείνω έγκυος, εάν είμαι αρκετά καλή για να γίνω μητέρα, τι θα γίνει στο σώμα μου, είμαι πολύ μεγάλη για να γίνω μητέρα, προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες…)ꟷ είναι ανασταλτικός παράγοντας σύλληψης. Υπάρχουν, επίσης, πολλές φορές δυσάρεστα παρελθοντικά γεγονότα (μία προηγούμενη αποβολή ή διακοπή της κύησης, αποτυχημένες προσπάθειες για σύλληψη, δυσαρμονία στις κοντινές διαπροσωπικές σχέσεις – σύζυγος/γονείς/παιδιά…) που αποτελούν εμπόδιο στο να μπορέσει να μείνει μία γυναίκα έγκυος. Μέσω της Υπνοθεραπείας μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις που μας έχουν στοιχίσει, να τις αποδεχτούμε και να προχωρήσουμε παρακάτω, έχοντας διαχειριστεί το ενοχικό μας κομμάτι που μας κρατάει πίσω.

Η Υπνοθεραπεία είναι συνάμα ένας πολύ καλός σύμμαχος στο να διαχειριστεί μία γυναίκα ή ένα ζευγάρι την αλλαγή στη ζωή τους, με το νέο μέλος της οικογένειας, καθώς βοηθάει σημαντικά στη μείωση του κινδύνου της επιλόχειας κατάθλιψης, αλλά και στην αντιμετώπιση ꟷόπως αναφέρθηκε πιο πάνωꟷ καταστάσεων άγχους και πίεσης.

Είναι σημαντικό, τέλος, να αναφέρουμε ότι η υπηρεσία του Hypnobirthing μπορεί να προσφερθεί και διαδικτυακά για όσες μητέρες, για οποιονδήποτε λόγο, δε μπορούν να μετακινηθούν ή βρίσκονται εκτός Θεσσαλονίκης.

Πότε μπορώ να ξεκινήσω το Hypnobirthing και πόσες συνεδρίες απαιτούνται

Όταν αναφερόμαστε στον όρο Hypnobirthing συνήθως μιλάμε για την περίοδο της κύησης. Οι περισσότερες μητέρες ξεκινάνε μετά τις 12 εβδομάδες, οπότε έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν το θαύμα που συντελείται μέσα τους και αρχίζουν να ψάχνουν τι μπορούν να κάνουν για να έχουν μία καλύτερη εγκυμοσύνη και έναν ανώδυνο τοκετό.

Η βασική διαδικασία αποτελείται από 5 δίωρες συνεδρίες, οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στις προσωπικές ανάγκες της μητέρας, έτσι ώστε να εκπαιδευτεί για έναν ανώδυνο τοκετό και να δημιουργηθεί μία ικανοποιητική νοητική και συναισθηματική κατάσταση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η οποία θα παραμείνει σταθερή και στον τοκετό, από τη στιγμή που αρχίζουν οι πόνοι. Η Υπνοθεραπεία συμβάλει στην εστιασμένη προσοχή κατά τη διάρκεια του τοκετού στο σώμα και το μωρό σας, αγνοώντας έτσι τυχόν θορύβους ή πράγματα που συμβαίνουν γύρω σας. Όπως συμβαίνει όταν βλέπουμε με προσήλωση μία ταινία και δεν αντιλαμβανόμαστε ότι μπορεί να μας μιλάει κάποιος δίπλα μας ή δεν ακούμε διάφορους ήχους (κάτι που συμβαίνει με φυσικό τρόπο), έτσι και η μητέρα εκπαιδεύεται να είναι εστιασμένη στο σώμα και το μωρό της.

Οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν την παραγωγή της ωκυτοκίνης, μίας χημικής ουσίας που παράγει το σώμα, η οποία βοηθάει στην πρόοδο του τοκετού, κάνοντάς τον να διαρκεί περισσότερο. Η όλη διαδικασία της Υπνοθεραπείας βοηθάει στο να διαχειριστείτε αυτές τις ορμόνες, να μειώσετε το άγχος και να υπερνικήσετε τις όποιες ανησυχίες ή φόβους, οδηγώντας σας σε μια πιο ήρεμη γέννα. Σε αρκετές περιπτώσεις, επίσης, έχει αποδειχτεί ότι μειώνει τον χρόνο που μπορεί να διαρκέσει ο τοκετός και -κατά συνέπεια- ελαχιστοποιεί την εξάντληση της μητέρας κατά τη διάρκειά του.

Αρκετές μητέρες επιλέγουν να συνεχίσουν με την Υπνοθεραπεία και πέραν των 5 βασικών συνεδριών, καθώς μέσω αυτής της μεθόδου μπορούν να έρθουν σε επαφή, αλλά και επικοινωνία, τόσο με το σώμα τους όσο και με την ψυχή που ετοιμάζονται να φέρουν στον κόσμο, παίρνοντας πληροφορίες για το ποιες είναι οι ανάγκες αυτής, αλλά και να διαχειριστούν φοβίες/ ανασφάλειες που έρχονται στην επιφάνεια αυτήν την περίοδο (είμαι έτοιμη; το σώμα μου αλλάζει, συνεχίζει να με θέλει ο σύντροφός μου; πώς με βλέπουν οι άλλοι; θα τα καταφέρω; δεν με καταλαβαίνει ο σύντροφός μου, έμεινα έγκυος χωρίς να το περιμένω, κλπ.).

Επιπλέον, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το σώμα της γυναίκας φιλοξενεί το μωράκι της. Αυτό σημαίνει πως ό,τι νιώθει η μητέρα, αλλά και ο πατέρας, περνάει μέσω της κυτταρικής μνήμης στο μωρό –γιατί τα συναισθήματα δεν περιορίζονται στο φυσικό σώμα ή μυαλό– κάτι που σημαίνει πως η συναισθηματική υγεία του παιδιού που θα γεννηθεί επηρεάζεται άμεσα από τη συναισθηματική υγεία των γονιών.

Πού βοηθάει το Hypnobirthing

Εν συντομία, το Hypnobirthing:

Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους εάν υπήρξε μία προηγούμενη τραυματική εμπειρία τοκετού.
Οδηγεί σε μείωση του φόβου, της έντασης και του πόνου κατά τη διάρκεια του τοκετού, αυξάνοντας τα όρια του πόνου και προετοιμάζοντας το σώμα να απελευθερώνει τον πόνο κατά βούληση.
Σε χαλάρωση, η οποία βοηθάει στην αύξηση της ροής του αίματος στα όργανα και στο μωρό.
Μειώνει την πίεση του αίματος.
Μειώνει την ανάγκη για χρήση φαρμάκων για την ανακούφιση του πόνου.
Βοηθάει σε μία πιο γρήγορη ανάρρωση.
Μειώνει τις περιπτώσεις καισαρικής.
Βοηθάει στη δημιουργία ενός υψηλότερου σκορ Apgar – Κλίμακα για την αξιολόγηση της σωματικής κατάστασης ενός βρέφους κατά τη γέννησή του.
Η γυναίκα μαθαίνει να ακούει το σώμα της και αισθάνεται ότι μπορεί να το ελέγξει κατά τη διάρκεια του τοκετού (για τη χαλάρωση των μυών).
Επίτευξη αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης για το σώμα της γυναίκας.
Σαν θεραπεία στην πρωινή αδιαθεσία.
Για τη θεραπεία της υπογονιμότητας, όταν αυτή οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια.
Για την αύξηση της αυτοπεποίθησης και της επίγνωσης.
Για τη χαλάρωση και προετοιμασία του συντρόφου για έναν πιο ενεργητικό ρόλο στην εγκυμοσύνη.
Για την κατανόηση της διαδικασίας.
Για την αποδοχή της εγκυμοσύνης.
Για την αποδοχή της αλλαγής του σώματος.
Για τη σύνδεση και ενδυνάμωση της μητέρας με το παιδί.
Μπορεί να βοηθήσει και μετά τη γέννηση του παιδιού, ώστε να μειωθεί η περίπτωση επιλόχειας κατάθλιψης.
Το παιδί έρχεται σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι πιο ήρεμο και λιγότερο στρεσογόνο.

Ευάγγελος Δαφόπουλος

Κλινικός Υπνοθεραπευτής – Θεραπευτής NLP